Ai nên sử dụng đông trùng hạ thảo?

Đông trùng hạ thảo được ví như “vua của các loại thảo dược” vì khả năng chữa được “bách hư bách tổn”. Đông trùng hạ thảo phù hợp cho cả nam lẫn nữ, tuy nhiên vẫn có những đối tượng không nên sử dụng. Hãy cùng Dr. Trung tìm hiểu trong bài viết này!

Ai nên sử dụng đông trùng hạ thảo

- Dùng được cho cả nam lẫn nữ, từ 12 tuổi trở lên

- Người thường xuyên mất ngủ, người lớn tuổi

- Người suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh

- Người bị bệnh tiểu đường, huyết áp không ổn định

- Người ho lâu ngày, lao phổi, hen suyễn

- Người suy thận, mắc các bệnh lý về thận

- Người hay mệt mỏi, ốm yếu, sức đề kháng kém

- Người cần hồi phục sau cơn bệnh nặng

- Phụ nữ cần cải thiện chứng lạnh tử cung (hiếm muộn).

- Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.

- Phụ nữ mang thai thời kỳ giữa (Với phụ nữ có thai và đang cho con bú, xin hỏi ý kiến nhân viên y tế trước khi dùng)

- Nếu đang điều trị bệnh, nên uống đông trùng hạ thảo cách 3 đến 4 tiếng đồng hồ sau khi uống thuốc điều trị.

- Đông trùng hạ thảo phù hợp cho cả nam lẫn nữ, từ 12 tuổi trở lên

Những đối tượng không nên sử dụng đông trùng hạ thảo:

• Trẻ em dưới 12 tuổi
• Người trước và ngay sau khi phẫu thuật
• Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu và 3 tháng cuối

Giải đáp về Đông trùng hạ thảo

Dân Trí - Theo tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn, chuyên gia nấm ăn, nấm dược liệu - Học viện Nông nghiệp Việt Nam, tên gọi “Đông trùng hạ thảo” là để chỉ rất nhiều loài có cùng kiểu vòng đời trong một chi của ngành Nấm Túi có tên là Cordyceps.

Tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn, chuyên gia nấm ăn, nấm dược liệu - Học viện Nông nghiệp VN

Khi đến mùa Xuân, khí hậu đạt điều kiện nhiệt độ tối ưu: 17-20 độ C, độ ẩm tốt cũng như điều kiện sinh thái khác phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển nấm Đông trùng hạ thảo, lúc này hệ sợi nấm đã phát triển dày đặc bên trong xác của vật chủ, sẽ hình thành quả thể màu vàng cam, trắng hoặc nâu, nâu đen… mọc lên từ xác côn trùng.

Vòng đời đặc trưng của nấm Đông trùng hạ thảo

“Trong số các loài thuộc chi Cordyceps có cùng kiểu vòng đời đặc trưng kể trên, thì hai loài Cordyceps militaris và Cordyceps sinensis là được tập trung nghiên cứu, cũng như sử dụng nhiều hơn cả.”, Tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn cho biết.

Chuyên gia này cho biết Cordyceps sinensis là loại Đông trùng hạ thảo vẫn chưa thể nuôi trồng nhân tạo ra quả thể, mà được thu thập tự nhiên ở những vùng núi có độ cao từ 3500 đến 5000 mét của Tây Tạng, Thanh Hải (Trung Quốc), Nepal. Do đó, Cordyceps sinensis rất khan hiếm và có giá thành cực kỳ đắt đỏ (từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng mỗi cân).

Loài Cordyceps militaris (đôi khi còn được gọi là Nhộng trùng thảo để phân biệt với loài Cordyceps sinensis) đã được hoàn thiện kỹ thuật nuôi trồng nhân tạo và hiện đang được sản xuất chủ yếu ở: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, Cordyceps militaris thường được nuôi trên nhộng tằm và con tằm đang ở tuổi trường thành, trên giá thể hữu cơ tổng hợp.

Qua đây, tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn cũng khuyến cáo người tiêu dùng: “Vì sản lượng rất khan hiếm và giá thành cực kỳ cao, loại Đông trùng hạ thảo Cordyceps sinensis rất hay bị làm giả. Do đó, khi muốn mua Cordyceps sinensis, Quý độc giả cần tìm những địa chỉ đáng tin cậy, có xác minh nguồn gốc rõ ràng”.

Phân tích về các dưỡng chất quý mà nấm Đông trùng hạ thảo sở hữu, tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn nói: “Thành phần dưỡng chất, cũng như hoạt tính dược liệu của Đông trùng hạ thảo đã được phân tích rất kỹ, qua nhiều nghiên cứu được thực hiện trong nước và trên thế giới. Trong đó, cordiceppin và adenosine là hai hoạt chất điển hình của nấm Đông trùng hạ thảo. Ngoài ra, còn có các thành phần quý khác như: mannitol, axit amin, vitamin, khoáng chất…”

Nấm Cordyceps militaris được nuôi trên giá thể hữu cơ

“Đối với loại nấm Đông trùng hạ thảo được nuôi trồng (Cordyceps militaris) thành phần các chất, đặc biệt là cordycepin và adenosine có sự khác nhau giữa các sản phẩm, nguyên nhân chính đến từ sự khác biệt về chủng giống, công nghệ nuôi trồng. Điển hình như những sản phẩm được nuôi trên giá thể hữu cơ tổng hợp, mỗi hãng sản xuất lại có một công thức pha chế môi trường giá thể khác nhau. Vì vậy, chất lượng của thành phẩm cũng vì đó mà có sự chênh lệch rõ rệt.” - Tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn nhấn mạnh.

Với những hoạt chất mà mình sở hữu, nấm Đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là có thể mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, khi được dùng ổn định và đều đặn.

Cordycepin và Adenosine là hai thành phần chính trong đông trùng hạ thảo. Ngoài ra, trong đông trùng hạ thảo còn có cordycepic acid, polysaccherides và 17 loại acid amin quan trọng như lysine, glutamic acid, threonine, argininr, alanine,... nên đông trùng hạ thảo có công dụng vô cùng phong phú. 

Cordycepin: là thành phần quan trọng nhất của đông trùng hạ thảo, có tác dụng ngăn ngừa và ức chế các khối u và tế bào gây ung thư, kháng khuẩn, tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. 

Adenosine: giúp ngủ ngon, tăng cường chuyển hóa năng lượng của cơ thể, cải thiện tuần hoàn máu, có tác dụng tốt cho người bệnh tim mạch. Thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, làm da sáng mịn, chống lão hóa.

Cordycepic acid: giảm ho và hen suyễn, giảm đường huyết, cải thiện sức đề kháng giảm ho và hen suyễn, giảm đường huyết, cải thiện sức đề kháng.
Nhóm 17 loại axit amin: lysine – tăng cường hấp thụ và duy trì canxi, Glutamic acid – chuyển hóa tế bào thần kinh và vỏ não, Threonine – hỗ trợ hình thành collagen và rất tốt cho gan.

Trước hết, Đông trùng hạ thảo có tác dụng nâng đỡ cơ thể nên rất tốt với những người dùng cần phục hồi, tăng cường sức khỏe như: bệnh nhân sau mổ, người thể trạng yếu, người già, người bệnh. Đối với các bệnh nhân bị tiểu đường, loại nấm này sẽ hỗ trợ hạ đường huyết và duy trì chỉ số đường huyết ở mức ổn định.

Các hoạt chất có trong nấm Đông trùng hạ thảo cũng hỗ trợ rất tốt cho những bệnh nhân tim mạch và hen suyễn mãn tính. Đặc biệt, loại nấm quý này có thể sử dụng như một sản phẩm bổ trợ tiềm năng cho các liệu pháp chữa trị ung thư bằng xạ trị, hóa trị, bởi bên cạnh việc giúp hạn chế các tác động xấu đến cơ thể của hóa chất và tia phóng xạ, giúp cơ thể nhanh phục hồi, Đông trùng hạ thảo còn được chứng minh là có khả năng ức chế sự phát triển trở lại của các tề bào ung thư.

Tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn cũng nhấn mạnh: “Dù có nhiều công dụng nhưng Đông trùng hạ thảo không phải là một loại thần dược có khả năng chữa bách bệnh, mà thực chất chỉ có tác dụng như một thực phẩm chức năng, thảo dược bồi bổ sức khỏe, bổ trợ cho các liệu pháp phòng trị bệnh khác.”

Về vấn đề này, trước hết, tiến sĩ Ngô Xuân Nghiễn khuyến cáo rằng, các em nhỏ chưa đến tuổi dậy thì tốt nhất không nên sử dụng nấm Đông trùng hạ thảo, bởi khi dùng với liều lượng cao có thể gây dậy thì sớm. Ngoài ra, giá thể nuôi Đông trùng hạ thảo thường có nguồn gốc từ côn trùng (tằm và nhộng tằm), nên những người bị dị ứng với nhộng tằm cần hết sức cẩn trọng. Tốt nhất, ban đầu chỉ sử dụng liều

Cách sử dụng đông trùng hạ thảo hiệu quả

1. Pha trà

Cho đông trùng hạ thảo vào cốc nước rồi đổ nước sôi ủ trong 5 phút. Tốt nhất là ủ khoảng 2 tiếng trong bình giữ nhiệt. Nên sử dụng vào buổi sáng trước khi ăn. Mỗi ngày dùng từ 0.5-1g khô hoặc 3-6g tươi pha với 0.5-1 lít nước.

Đông trùng hạ thảo tươi sẽ có mùi của nấm tươi, có vị ngọt nhẹ, hơi khó uống với người mới sử dụng. Tuy nhiên nếu ủ với nước sôi trong bình giữ nhiệt thì sẽ dễ uống hơn. Đông trùng hạ thảo khô khi hãm trà sẽ có mùi thơm ngậy, vị ngọt đậm hơn.

Pha trà đông trùng hạ thảo là cách đơn giản, thuận tiện nhất và bạn có thể tận hưởng hương vị thơm ngon sảng khoái vào mỗi buổi sáng. Lưu ý, không nên uống đông trùng hạ thảo sau 5h chiều.

2. Ngâm với mật ong

Ngâm 10g đông trùng hạ thảo khô với 300ml mật ong nguyên chất, sau 2 tuần là có thể sử dụng được. Mỗi ngày dùng 10ml và 3-5 sợi nấm, uống trực tiếp hoặc pha với nước ấm.

Sự kết hợp giữa đông trùng hạ thảo và mật ong tạo nên một bài thuốc quý vô cùng tốt cho cơ thể. Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong rất tốt cho mọi đối tượng. Đặc biệt bài thuốc quý này phát huy công dụng đối với đối tượng đang có dấu hiệu suy giảm sức khỏe, suy nhược cơ thể, mới ốm dậy, cơ thể luôn mệt mỏi và người cao tuổi. Tuy nhiên, khuyến cáo không dùng cho người mắc bệnh tiểu đường, người trước và sau phẫu thuật và trẻ em dưới 12 tuổi.

3. Nấu các món cháo, lẩu và món hầm

Cho đông trùng hạ thảo vào nồi đang sôi trong khoảng 30ph để chiết xuất hoàn toàn. Sau đó sử dụng bình thường.

Đông trùng hạ thảo giúp nâng cao đề kháng, cải thiện sức khỏe

Sử dụng đông trùng hạ thảo cho các món chảo, lẩu và các món hầm không chỉ giúp món ăn tăng hương vị thơm ngon mà còn mang đến những công dụng bổ dưỡng tốt cho sức khỏe. Một tô cháo đông trùng hạ thảo thơm phức, ấm nóng là một lựa chọn hoàn hảo dành cho đối tượng đang có dấu hiệu suy giảm sức khỏe, suy nhược cơ thể, mới ốm dậy, cơ thể luôn mệt mỏi và người cao tuổi. Trong khi đó, món bò cuộn nấm đông trùng hạ thảo sẽ là một món ăn tẩm bổ xuất sắc dành cho gia đình, bạn bè vào dịp cuối tuần.

4. Chưng với yến

Cho 6 sợi đông trùng hạ thảo vào chưng với 1 hũ yến sẽ kết hợp được công dụng tuyệt vời của hai sản phẩm.

Đông trùng hạ thảo là một vị thuốc được ghi vào tài liệu thuốc đông y vào giữa thế kỷ 18 trong bộ Bản thảo cương mục lập di (1765). Theo tài liệu cổ này ĐTHT có tác dụng như sau: Đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ôn vào hai kênh phế và thận, có tác dụng bồi bổ cơ thể cho người ốm, ích phế, bổ thận, bổ tinh tủy, cầm máu, hóa đờm, dùng chữa hư hao sinh ho, ho ra máu, liệt dương, lưng đau mỏi gối, di tinh, đau tim.

Còn yến sào, theo đông y, loại thuốc bổ cung cấp thêm năng lượng cuộc sống; cân bằng và tăng cường quá trình trao đổi chất; có công dụng tăng hấp thu dinh dưỡng, bổ phổi, tốt cho tim và sự tuần hoàn máu, làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, giảm thời gian đông máu, ổn định các chỉ tiêu huyết học, giúp hồi phục và tăng tốc độ tái tạo tế bào.

Ăn đông trùng hạ thảo chưng với tổ yến liên tục sau một thời gian sẽ có tác dụng giữ cho cơ thể trẻ, khỏe không bị bệnh, có công dụng dưỡng da làm da đẹp hơn và cải thiện tình trạng của tóc, chống lão hóa, nhờ đó cải thiện sức khỏe kéo dài tuổi thọ.

5. Ngâm rượu

Ngâm 10 gram khô hoặc 1 sinh khối tươi đông trùng hạ thảo với 2 lít rượu dưới 35 độ. Thời gian ngâm tầm 2 tuần là có thể sử dụng được.

Rượu thuốc là một loại đồ uống phổ biến trong văn hoá ẩm thực, y dược Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Tính nóng của rượu kết hợp với đông trùng hạ thảo có công dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lự và nhiều công dụng khác liên quan tới việc cải thiện sức khoẻ người dùng. 

6. Đắp mặt nạ

Trộn bột đông trùng hạ thảo với mật ong hoặc sữa chua để tạo thành hỗn hợp sệt đắp mặt. Mỗi tuần dùng từ 2 đến 3 lần để tẩy tế bào chết, làm da sáng mịn.

Adenosine, một thành phần dược chất quý có trong đông trùng hạ thảo đang được giới mỹ phẩm xem là ngôi sao dưỡng da đa năng mới trong thời gian gần đây. Adenosine là một hóa chất có mặt trong tất cả các tế bào của con người. Nó đóng một vai trò quan trọng trong quá trình sinh hóa, thúc đẩy giấc ngủ của con người trở nên ngon hơn và sâu hơn, giảm tình trạng mất ngủ và ngủ không ngon giấc.

Không chỉ có tác dụng quan trọng với sức khỏe, các nhà khoa học cũng đã tìm công dụng của Adenosine với làn da và sử dụng trong công nghiệp mỹ phẩm.  Adenosine giúp làn da sáng mịn hơn trông thấy bằng cách nhanh chóng đào thải các tế bào có chứa melanin (thủ phạm chính gây nên hiện tượng nám, tàn nhang, đốm nâu và sạm da dưới các tác hại từ môi trường và con người).

Bên cạnh đó, Adenosine làm tăng sự sản xuất của các sợi ellastin và collagen giúp giảm hiện tượng chảy xệ. Đồng thời, Adenosine làm tăng lưu thông máu trên da, giúp hồi phục các hư hại và làm đầy các rãnh nhăn.