Những điều bạn cần biết về đông trùng hạ thảo - Thành phần, công dụng và nguồn gốc

Hiện nay, đông trùng hạ thảo trở nên rất phổ biến với giá thành đa dạng phù hợp với nhu cầu của nhiều người. Vậy đông trùng hạ thảo là gì và chúng có công dụng gì đặc biệt? Hãy cùng Dr Trung khám phá tất tần tật những điều bạn chưa biết về đông trùng hạ thảo nhé.

1. Đông trùng hạ thảo là gì?

Đông trùng hạ thảo còn có tên gọi bằng tiếng Anh là Cordyceps. Đây là một loại dược liệu quý hiếm trong tự nhiên và có bản chất là một dạng ký sinh của nấm Ophiocordyceps sinensis trên cơ thể ấu trùng của một vài loại bướm. 

Sở dĩ loại dược liệu này có tên là đông trùng hạ thảo là vì xuất phát từ quá trình quan sát thực tế. Vào mùa đông, bào tử của nấm thuộc chi Cordyceps lây nhiễm và ký sinh trên cơ thể ấu trùng của loài sâu bướm, lúc này chúng đang ở dạng ấu trùng sâu. Trải qua thời gian, nấm sẽ hút chất dinh dưỡng từ ấu trùng để sinh trưởng và dần dần làm chết ấu trùng sâu. Đến mùa hạ, quả thể nấm mọc ra và đâm lên khỏi mặt đất, lúc này chúng có hình dạng 1 nửa là sâu, 1 nửa là nấm. Chính vì đặc điểm này mà tên gọi đông trùng hạ thảo ra đời.

Thực chất, lúc đông trùng hạ thảo sinh trưởng đến thời kì thu hoạch thì vật chủ là ấu trùng sâu đã chết. Chính vì vậy đây thực chất là một loại nấm, không phải động vật hay thực vật.

2. Phân biệt đông trùng hạ thảo tự nhiên và nhân tạo

2.1. Đặc điểm hình thái

Đông trùng hạ thảo tự nhiên có cả 2 phần hoàn chỉnh là thân sâu và đầu ngọn nấm. Phân thân sâu dạng khô có màu vàng hoặc nâu nhạt, trên lưng có các nếp nhăn gấp khúc, dưới bụng sẽ có 4 cặp chân, phần đầu sâu có mắt màu đỏ hoặc nâu tùy từng loại. Phần đầu ngọn nấm sẽ có màu sắc không đồng đều, phần ngọn trên cùng màu đen sậm, nhọn, phần chính giữa màu vàng cam nhạt và phần sát với thân sâu có màu sậm hơn.

Đặc điểm hình thái khác biệt giữa đông trùng hạ thảo tự nhiên và nuôi trồng nhân tạo

Trong khi đó đông trùng hạ thảo nhân tạo hiện nay có 2 dạng là nuôi trên cơ chất tổng hợp và nuôi trên kí chủ nhộng tằm. Đặc điểm hình thái của dạng đông trùng nuôi trên kí chủ nhộng tằm là mỗi con thường mọc 1 - 3 sợi nấm trên cơ thể nhộng. Sợi nấm có màu cam đồng đều, bắt mắt. Đối với dạng nuôi trên cơ chất tổng hợp, đặc điểm hình thái để nhận dạng là sợi nấm mọc trên nền cơ chất là hỗn hợp của gạo lứt, giá đỗ, khoai tây, khoáng chất,... Sợi nấm có thân tròn đều, chiều dài mỗi sợi từ 5 - 10 cm. Các sợi nấm mọc thành cụm trải đều trên nền cơ chất.

2.2. Điều kiện sinh trưởng

Đông trùng hạ thảo tự nhiên có môi trường sinh sống khá đặc thù, chúng phát triển ở khu vực cao nguyên có độ cao trên 4000m so với mực nước biển. Hiện nay, chúng phân bố chủ yếu ở một số vùng như Vân Nam, Tây Tạng của Trung Quốc, Bhutan, Nepal và trên các cao nguyên thuộc dãy Hymalaya.

Điều kiện sinh trưởng khác nhau giữa nấm tự nhiên và nhân tạo

Ngược lại với môi trường sống khắc nghiệt của đông trùng hạ thảo tự nhiên thì loại nhân tạo được nuôi trồng trong phòng thí nghiệm với nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng được kiểm soát tối ưu nhất tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển tốt. Nhiệt độ phù hợp nhất thường dao động từ 15 - 25 độ C, độ ẩm không khí từ 80%, độ pH từ 4,5 - 6,5 và đặc biệt môi trường phải được vô trùng.

2.3. Đặc điểm ký chủ

Đặc điểm ký chủ của đông trùng hạ thảo tự nhiên là ấu trùng của một loài bướm trong chi Thitarodes. Thường gặp nhất là sâu non của loài Thitarodes baimaensis hoặc Thitarodes armoricanus, ngoài ra còn 46 loài khác cùng chi cũng bị bào tử nấm kí sinh. Sâu bướm thường có đặc điểm chung là dài khoảng 3 - 5 cm, rộng từ 0.3 - 0.8 cm, chúng có 8 cặp chân, tuy nhiên chỉ có 4 cặp chân ở giữa bụng là phát triển và dễ quan sát nhất, 4 cặp còn lại phân bổ ở đầu và đuôi thường bị thoái hóa. Ấu trùng khi khô lại sẽ có mắt màu nâu đỏ, thân màu vàng sẫm hoặc nâu nhạt.

Đặc điểm ký chủ

Đối với đông trùng hạ thảo nhân tạo thì ký chủ khá đa dạng, từ ấu trùng sâu bướm đến nhộng tằm dâu, nhộng tằm sắm và cơ chất tổng hợp được tạo ra từ gạo lứt, giá đỗ, khoai tây, nhộng tằm, khoáng chất,...

2.4. Nguồn gốc

Đông trùng hạ thảo tự nhiên được tìm thấy trên các cao nguyên Tây Tạng, miền Nam Trung Quốc, Bhutan, Nepal và các cao nguyên thuộc dãy Hymalaya. Mỗi năm năng suất thu hoạch của tổng các khu vực này dao động ở mức từ 80 - 120kg. Do sự khai thác quá mức của con người khiến đông trùng tự nhiên ngày càng quý hiếm và có nguy cơ bị tuyệt chủng. Mỗi năm, mùa thu hoạch chỉ diễn ra 1 lần vào mùa hè và chỉ kéo dài trong vài tuần.

Nguồn gốc đông trùng hạ thảo tự nhiên

Ngược lại với sản lượng ít ỏi của đông trùng hạ thảo tự nhiên thì đông trùng hạ thảo nhân tạo được nuôi trồng thành công ở các nước như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ, Việt Nam vì vậy sản lượng hàng năm rất cao, đáp ứng được đủ nhu cầu của thị trường.

Nguồn gốc đông trùng hạ thảo nhân tạo

2.5. So sánh đông trùng hạ thảo tự nhiên và nhân tạo

Đông trùng hạ thảo tự nhiên chứa thành phần hoạt chất cao với những dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Hoạt chất Cordycepin cao nhất đạt khoảng 169 - 250mg/100g và Adenosine đạt 100 - 120mg/100g. Với sản lượng hàng năm thấp và nguồn hàng khan hiếm nên giá thành của đông trùng hạ thảo tự nhiên rất đắt đỏ, khoảng 1 - 1,5 tỷ/kg tùy từng chủng loại và kích thước. Bên cạnh đó, vì nguồn cung ít nhưng nhu cầu lại cao khiến loại đông trùng tự nhiên bị làm giả khá nhiều. Cách thức làm giả cũng rất đa dạng từ làm giả bằng các nguyên liệu hóa học đến chiết xuất hết dược chất và bán phần thô không còn chất dinh dưỡng.

So sánh đông trùng hạ thảo tự nhiên và nhân tạo

Không giống với loại tự nhiên, đông trùng hạ thảo nhân tạo được nuôi trồng khá phổ biến ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Chính vì vậy mà sản lượng hàng năm lớn, đủ nguồn cung cho thị trường khiến giá thành cũng rẻ hơn, rơi vào khoảng 20 triệu/kg. Hàm lượng dược chất có trong đông trùng hạ thảo nhân tạo cũng đạt sấp sỉ 60% so với loại tự nhiên. Bên cạnh đó, độ tin cậy của đông trùng hạ thảo nhân tạo khá cao vì sản lượng hàng năm lớn nên không bị làm giả và có thể dễ dàng tìm được chỗ mua uy tín. 

3. Phân biệt các loại đông trùng hạ thảo nhân tạo

3.1. Đông trùng hạ thảo dạng con (Ký chủ nhộng tằm)

Đây là dạng nấm ĐTHT cấy trực tiếp trên ký chủ nhộng tằm sống, mô phỏng lại cơ chế hình thành trong tự nhiên. Con nhộng tằm sau khi được xử lý các yếu tố vi sinh bất lợi sẽ được cấy nấm lên, nấm sẽ bắt đầu sử dụng các chất dinh dưỡng có trong nhộng tằm để sinh trưởng. Thời gian nấm phát triển đạt mức có thể thu hoạch là từ 60 - 70 ngày.

Đông trùng ký chủ nhộng tằm

Đặc điểm nhận dạng của đông trùng hạ thảo dạng con ký chủ nhộng tằm là phần bên dưới sẽ là thân nhộng, trên thân nhộng sẽ có 1 - 5 sợi nấm mọc lên, sợi nấm màu vàng đậm và kích thước không đồng đều nhau. Thành phần dược dưỡng trong loại đông trùng hạ thảo nhân tạo này cao, có thể bằng 70 - 75% so với loại tự nhiên, tuy nhiên tốn khá nhiều công sản xuất vì phải cấy trực tiếp trên từng con nhộng, chính vì vậy giá thành loại này cũng tương đối cao. 

3.2. Đông trùng hạ thảo dạng sinh khối (Cơ chất tổng hợp)

Đông trùng hạ thảo dạng sinh khối được nuôi cấy trong môi trường nhân tạo, cơ chất tổng hợp hay còn gọi là giá thể để nấm hút chất dinh dưỡng và phát triển gồm có: gạo lứt, khoai tây, giá đỗ, nhộng tằm, vitamin, khoáng chất,... Giá thể trước khi cấy nấm cần được hấp chín và vô trùng. Quá trình nuôi cần đảm bảo các điều kiện khắt khe về nhiệt độ, độ ẩm không khí và không được sử dụng hóa chất hay can thiệp vào quá trình sinh trưởng của nấm.

Đông trùng hạ thảo dạng sinh khối

Đặc điểm của loại đông trùng hạ thảo này là sợi nấm dài đều từ 5 - 7cm, màu vàng cam đẹp mắt. Thời gian từ khi nuôi trồng đến thu hoạch dao động khoảng 1,5 - 2 tháng. Quy trình nuôi đông trùng hạ thảo dạng sinh khối không quá phức tạp vì vậy giá thành cũng rẻ hơn so với loại ký chủ nhộng tằm.

4. Quy trình nuôi đông trùng hạ thảo tại Dr Trung

5. Các phương pháp sấy đông trùng hạ thảo

6. Thành phần dược chất đặc biệt có trong đông trùng hạ thảo

Các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra rằng đông trùng hạ thảo có chứa rất nhiều dưỡng chất quý và tốt cho sức khỏe con người. Điển hình có thể kể đến như:

• 17 loại axit amin có công dụng giúp cơ thể chuyển hóa và tổng hợp các loại protein.
• Nhiều loại vitamin tốt cho cơ thể như A, C, K, E, B12,...
• Các nguyên tố đa, vi lượng như Mn, Al, K, Na, Mg
• Lipid giúp tăng cường năng lượng cho cơ thể
• Các hợp chất quý hiếm không thể tự tổng hợp hoặc tìm thấy ở nơi nào khác như: Cordycepin, Adenosine, Polysaccharides.

Thành phần dược dưỡng trong đông trùng hạ thảo

Trong tất cả các dưỡng chất có trong đông trùng hạ thảo thì những thành phần quan trọng tạo nên giá trị đặc biệt và quý hiếm cho loại dược liệu này đó chính là Cordycepin, Andenosine và Polysaccharides.

Cordycepin - Hợp chất quý chỉ có duy nhất ở đông trùng hạ thảo

Theo nghiên cứu tại đại học Nottingham - Anh thì Cordycepin có tác dụng kháng viêm, kháng virus, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Đặc biệt nhất là Cordycepin còn có tác dụng kháng ung thư, ức chế quá trình di căn của tế bào ung thư. Khi sử dụng ở liều lường thấp sẽ ngăn cản và ức chế sự phân chia tế bào bị tổn thương bởi căn bệnh ung thư. Khi sử dụng Cordycepin ở liều cao sẽ ngăn chặn tế bào ung thư di căn hoặc tái tạo. 

Corycepin - Hợp chất quý duy nhất có trong đông trùng hạ thảo

Ngoài ra, hoạt chất Cordycepin còn có tác dụng kháng vi khuẩn Clostridium, cực kì hiệu quả trong việc điều trị bệnh về đường ruột. Hoạt chất quý hiếm này còn có công dụng ngăn gen T2D phát triển từ đó hỗ trợ tốt trong điều trị bệnh tiểu đường. 

Theo nhiều nghiên cứu lâm sàng thì Cordycepin rất tốt trong việc cải thiện các bệnh về gan, tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị viêm gan do virus, viêm gan B, C và bệnh ung thư gan.

Adenosine - Hợp chất cấu thành nên sự sống

Adenosine là chất tham gia vào các quá trình sinh lý trong cơ thể như dẫn truyền năng lượng, truyền tín hiệu, ngăn ngừa tổn thương mô. Trong cấu tạo não, Adenosine hoạt động như chất dẫn truyền thần kinh ức chế, gây suy nhược hệ thần kinh trung ương. Nhờ đó mà nó có thể giúp cải thiện tình trạng mất ngủ, giúp ngủ ngon hơn.

Adenosine - Thành phần dược chất quý giá trong điều trị bệnh

Trong cấu tạo tim, Adenosine giúp cải thiện tình trạng nhịp tim không đều, ngăn ngừa sự hình thành của huyết khối và tình trạng thiếu máu cơ tim, hỗ trợ quá trình lưu thông máu đến tim, giúp bạn có một trái tim khỏe mạnh.

Nhờ công dụng đặc biệt quan trọng mà Adenosine được ứng dụng rất nhiều trong điều trị các bệnh lý như:

• Điều trị suy thận cấp tính, giảm nguy cơ suy đa cơ quan, xơ nang.
• Điều trị nhịp tim không đều, ổn định hệ tim mạch.
• Điều trị sụt cân ở những người bị bệnh ung thư, cải thiện sự thèm ăn, giúp ăn ngon hơn.
• Bảo vệ và sửa chữa mô da ở các vết thương hở.

Polysaccharides - Hoạt chất quý giúp phục hồi các tế bào bị tổn thương

Hoạt chất Polysaccharides có trong đông trùng hạ thảo giúp phục hồi các tế bào bị tổn thương, chống virus gây bệnh tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, hạ đường huyết, cholesterol máu và chống oxy hóa. 

Polysaccharides - Thành phần quan trọng trong đông trùng hạ thảo

7. 10 tác dụng của đông trùng hạ thảo đã được kiểm chứng

7.1. Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư

Theo kết quả của các nghiên cứu trong ống nghiệm chứng minh rằng đông trùng hạ thảo có công dụng ức chế sự phát triển của một số loại tế bào ung thư ở người. Điển hình như ung thư phổi, ung thư đại tràng, gan và cả ung thư da. Chính vì vậy, khi sử dụng đông trùng hạ thảo các khối u sẽ bị làm chậm quá trình phát triển, ức chế và kiềm hãm các tế bào bệnh từ đó hỗ trợ giúp điều trị bệnh liên quan đến hóa trị, xạ trị, tăng mức độ phục hồi hậu phẫu thuật.

7.2. Tăng cường chức năng hệ miễn dịch

Một số nghiên cứu uy tín đã chứng minh được khi bổ sung đông trùng hạ thảo cho cơ thể thì các protein làm tăng phản ứng viêm sẽ bị ức chế. Điều này đồng nghĩa với việc kích thích hệ miễn dịch của cơ thể, tăng cường khả năng kháng viêm tự nhiên. Như vậy ĐTHT được sử dụng như một sản phẩm bổ sung để chống viêm, tăng hệ miễn dịch cực kì hiệu quả.

7.3. Điều hòa đường huyết

ĐTHT có thể bắt chước hoạt động của insulin để giữ cho hàm lượng đường trong máu ở mức cân bằng. Từ đó hỗ trợ việc điều trị bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, đông trùng hạ thảo còn giúp phòng ngừa một số biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường như nhiễm trùng, viêm đường tiết niệu, huyết áp cao, mỡ máu cao, bệnh thận nhờ có khả năng kháng viêm, hạ huyết áp, bảo vệ tim mạch.

Bên cạnh đó, vấn đề cân nặng luôn là một vấn đề lớn ở người mắc bệnh tiểu đường. Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu ít calo, chất béo, không chứa tinh bột và ít đường, do đó rất phù hợp để sử dụng để bổ sung dinh dưỡng cho người bị tiểu đường.

7.4. Tăng cường chức năng sinh lý ở cả nam và nữ

Đông trùng hạ thảo từ lâu đã được sử dụng để điều trị việc rối loạn chức năng sinh lý ở cả nam và nữ. Kết quả các cuộc nghiên cứu, thử nghiệm chứng minh được rằng loại dược liệu này có khả năng chống sự suy giảm sinh lý và cải thiện các tình trạng bất thường về sinh lý ở cả nam và nữ.

7.5. Bổ thận, bổ phổi

Đông trùng hạ thảo có chứa các hoạt chất tốt cho thận, phổi và tim mạch, từ đó có khả năng sửa chữa và bảo vệ các cơ quan này. Đối với thận, ĐTHT có tác dụng trị liệu đối với tổn thương thận, chống lại bệnh suy thận mãn tính.

Trong y học cổ truyền, ĐTHT giúp bảo vệ đường hô hấp, tăng hiệu quả sử dụng oxy do đó sẽ bảo vệ phổi tốt hơn. Đồng thời, các hoạt chất tốt trong ĐTHT có khả năng ức chế cơn co thắt khí quản, có hiệu quả trong việc điều trị viêm phế quản, hen suyễn và bệnh phổi mãn tính.

7.6. Bảo vệ tim mạch

Đối với tim mạch, ĐTHT có tác dụng ổn định nhịp tim, điều trị chứng rối loạn nhịp tim, tăng lưu lượng tuần hoàn não và tim. Bên cạnh đó, khả năng điều hòa lipid máu, giảm cholesterol của đông trùng hạ thảo còn giúp bảo vệ tim mạch cực kì hiệu quả.

7.7. Chống lão hóa

Các vitamin, khoáng chất và axit amin có trong đông trùng hạ thảo có khả năng chống lại tổn thương tế nào, giúp tăng khả năng chống lão hóa và gia tăng tuổi thọ ở người. Khả năng chống lão hóa thể hiện trên da, trí nhớ và hoạt động cơ, xương khớp.

7.8. Nâng cao thể chất

Một số nghiên cứu đã chứng minh tác dụng của đông trùng hạ thảo đối với hiệu suất tập thể dục ở người trẻ. Khi sử dụng ĐTHT, mức thể chất sẽ cải thiện từ đó hiệu quả tập thể dục sẽ nâng cao và gia tăng sức bền.

7.9. Bảo vệ gan

Các thành phần dược chất tốt trong đông trùng hạ thảo có tác dụng làm giảm tổn thương cho tế bào gan từ đó gia tăng hệ miễn dịch ở gan, được ứng dụng điều trị cho bệnh nhân xơ gan sau viêm gan, viêm gan B mãn tính.

7.10. Giúp ăn ngon ngủ ngon

Đông trùng hạ thảo rất phù hợp để sử dụng cho người mới ốm dậy, người bị bệnh suy dinh dưỡng hoặc thiết chất. Hàm lượng dinh dưỡng có trong ĐTHT rất cao, đồng thời rất dễ hấp thu từ đó bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, chống suy nhược. Bên cạnh đó, 17 loại axit amin có trong loại dược liệu này sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp tăng cảm giác ăn ngon và giúp ngủ ngon.

8. Những ai nên sử dụng đông trùng hạ thảo

Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu vô cùng lành tính, không gây dị ứng hay kích ứng khi sử dụng, vì vậy phù hợp với rất nhiều đối tượng. Những người nên sử dụng đông trùng hạ thảo để bồi bổi và cải thiện sức khỏe bao gồm:

• Người lớn tuổi: Đây là đối tượng đầu tiên được khuyến khích sử dụng đông trùng hạ thảo. Khi tuổi tác càng lớn, hệ miễn dịch tự nhiên càng suy yếu và thường gặp phải các căn bệnh nguy hiểm. Vì vậy sử dụng ĐTHT sẽ giúp người già cải thiện sức khỏe và hệ miễn dịch, giúp cơ thể khỏe mạnh, minh mẫn.
• Người đang ốm, người cần bồi bổ sức khỏe: Những người đang cần bồi bổ là đối tượng vô cùng thích hợp để sử dụng đông trùng hạ thảo. Các dưỡng chất quý trong ĐTHT sẽ giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục, phòng ngừa bệnh tật.
• Bệnh nhân đang điều trị ung thư: Dược chất Cordycepin duy nhất có trong ĐTHT có khả năng kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư, vì vậy khi bệnh nhân sử dụng sẽ mang lại lợi ích vô cùng tốt cho sức khỏe. Giảm các cơn đau và nguy cơ phát tán tế bào ung thư trong cơ thể.
• Người có bệnh tim: Đông trùng hạ thảo sẽ giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, tim đập không đều, hỗ trợ điều trị bệnh tim và tăng cường sức khỏe cho người bệnh.
• Người mắc các căn bệnh liên quan đến gan, phổi, đường hô hấp: Các dược chất quý trong ĐTHT có thể hỗ trợ cải thiện các vấn đề về gan, thận, phổi từ đó giúp người bệnh hồi phục tốt hơn.
• Nam, nữ giới ở độ tuổi trung niên, cần ngăn ngừa lão hóa, cải thiện sinh lý: Những vấn đề thường gặp ở tuổi trung niên như đau lưng, mỏi gối, suy giảm sinh lý, lão hóa ở nữ giới sẽ được cải thiện khi sử dụng đông trùng hạ thảo thường xuyên.

9. Cách sử dụng đông trùng hạ thảo

Nguyên tắc chung khi dùng đông trùng hạ thảo là uống vào buổi sáng trước khi ăn và hạn chế sử dụng vào buổi chiều, không sử dụng vào buổi tối.

9.1. Pha trà

Pha trà là cách dùng đơn giản và phổ biến nhất của đông trùng hạ thảo, phù hợp với hầu hết tất cả mọi người. Trà thích hợp để uống vào buổi sáng, trước và sau khi ăn.

Trà đông trùng hạ thảo

Sau khi cho nước sôi 100 độ vào ĐTHT khoảng 5 phút là có thể sử dụng. Để tốt nhất thì nên ủ trong bình giữ nhiệt từ 2 - 8 tiếng và ăn cả phần sợi nấm đông trùng.

9.2. Ngâm mật ong

Đông trùng hạ thảo ngâm cùng mật ong cực kì thích hợp cho phái nữ để chống lão hóa, làm đẹp da, đồng thời giúp kích thích tiêu hóa, hỗ trợ điều trị bệnh dạ dày, cải thiện tình trạng hen suyễn, ho khan.

Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong

Để ngâm cùng mật ong, tốt nhất nên sử dụng đông trùng khô vì ở trong đông trùng tươi có chứa nước sẽ làm loãng mật ong và khiến mật ong dễ bị lên men, hư hỏng. Thời gian ngâm sau 7 ngày là có thể sử dụng. Mỗi buổi sáng uống 2 muỗng cafe mật ong và sợi đông trùng trước khi ăn.

9.3. Nấu cháo, chưng yến, hầm cùng thức ăn

Đối với những người mới ốm dậy hoặc đang trong quá trình điều trị bệnh và cần bồi bổ sức khỏe thì nên kết hợp đông trùng hạ thảo trong quá trình ăn uống để dễ sử dụng và dễ hấp thụ. Bên cạnh đó, ĐTHT là một loại dược liệu lành tính nên có thể kết với tất cả các loại đồ ăn và đồ bồi bổ khác.

Cháo đông trùng hạ thảo

Nấu cháo ĐTHT cũng tương tự như nấu cháo thông thường, sau khi cháo nhuyễn và các nguyên liệu đi kèm chín thì cho ĐTHT vào nấu thêm khoảng 30 phút là có thể dùng được. Chưng yến hay hầm cùng thức ăn cũng tương tự như cách chế biến thông thường. 

9.4. Ngâm rượu

Rượu đông trùng hạ thảo có thể ngăn ngừa bệnh ung thư, bổ thận, tráng dương và tăng cường chức năng sinh lý cho nam giới. Nên ngâm ĐTHT với rượu trắng từ dưới 35 độ, thời gian ngâm khoảng 1 tháng là có thể sử dụng được. Mỗi ngày uống từ 1 - 2 ly nhỏ trong bữa ăn chính.

Đông trùng hạ thảo ngâm rượu

9.5. Tác dụng phụ của đông trùng hạ thảo

Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu lành tính và cực kì ít xảy ra phản ứng phụ. Tuy nhiên, tùy vào cơ địa mỗi người vẫn có số ít người gặp phải các phản ứng phụ như: sưng lợi, chảy máu cam, nổi mụn, tiêu chảy, táo bón. Nếu như triệu chứng nhẹ thì ngưng sử dụng một vài ngày sẽ hết hẳn còn nếu triệu chứng kéo dài thì cần thăm khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân cụ thể.

9.6. Những đối tượng không nên sử dụng đông trùng hạ thảo

• Trẻ em dưới 12 tuổi: Không nên sử dụng đông trùng hạ thảo vì có thể gây dậy thì sớm ở trẻ nhỏ.
• Phụ nữ có thai và đang cho con bú, phụ nữ trong thời kì kinh nguyệt.
• Bệnh nhân bị chứng rối loạn đông máu: Hoạt chất Corycepin có trong ĐTHT giúp máu lưu thông tốt vì vậy có thể gây ra tình trạng máu chảy mạnh, không cầm máu được với những người bị rối loạn đông máu.
• Bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật: Tương tự như bệnh nhân bị rối loại đông máu, người chuẩn bị phẫu thuật không nên sử dụng ĐTHT để tránh trường hợp máu lưu thông mạnh dẫn đến xuất huyết.
• Người mắc các bệnh tự nhiễm như: Lupus ban đỏ, đa xơ cứng, viêm khớp dạng thấp. Ở người mắc bệnh tự nhiễm, hệ miễn dịch mất khả năng phân biệt kháng nguyên của cơ thể và tác nhân gây hại bên ngoài, trong khi đó thành phần dược tính của ĐTHT làm hệ miễn dịch hoạt động mạnh hơn.

10. Mua đông trùng hạ thảo ở đâu?

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại đông trùng hạ thảo, nếu không có kinh nghiệm sẽ rất khó để phân biệt được hàng thật, hàng giả, hàng tốt và hàng kém chất lượng. Do đó cần chọn các cơ sở lớn, có uy tín, thương hiệu rõ ràng, có cơ sở sản xuất, phân phối, có giấy kiểm định dược chất và các chứng nhận khác của thành phố, quốc gia.

TS. Nguyễn Thành Trung